01
Ekdoseis2
Periodika2
Neeskiklofories

Epanekdoseis

Prosfores

diahoristiko

           

             Κάθε φορά, που ακούμε να χτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες σε κάποια γιορτή της Παναγίας μας, κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά στα πλήθη των πιστών που συρρέουν για να προσκυνήσουν την εικόνα Της, κάθε φορά που βλέπουμε τα τάματα και τα πολύτιμα κοσμήματα κρεμασμένα στις εικόνες Της, τόσο πολύ που να μην φαίνεται το πρόσωπό Της, τότε συνειδητοποιούμε, πόσο σημαντική είναι η Πίστη μας. Πόσο μοναδική είναι η Παναγία μας.

            Κάθε ναός κι ένα εικόνισμα ή και το όνομά Της, κάθε μοναστήρι και η Χάρη Της. Σπαρμένη η Ελλάδα όλη, από ναούς και μοναστήρια, γεμάτη απ’ τις εικόνες Της με τις χίλιες δυό ονομασίες. Μ΄ ένα κερί, με μιά λαμπάδα, με το άναμμα του καντηλιού της, με το ψέλλισμα κάποιο ύμνου της, μ’ ένα λουλούδι, και την αισθανόμαστε δική μας. Καταδική μας!   

                                                     *   *   *

            Άραγε ποιο είναι για όλους μας το γλυκύτερο πρόσωπο μετά τον Χριστό; Της Παναγίας μας ασφαλώς!

            Άραγε ποια είναι η μοναδική γυναίκα στην παγκόσμια ιστορία που αξιώθηκε να γίνει Μητέρα του ιδίου του Θεού; Η Θεοτόκος βέβαια!

            Κάθε άνθρωπος έχει τη μητέρα του, ποια όμως είναι η μητέρα όλων μας; Σαφέστατα η «ευλογημένη εν γυναιξί», δηλαδή η Μάνα Παναγιά μας!

            Πραγματικά είναι άφθαστη και μοναδική η δόξα Της. Να τι λέει επ’ αυτού ο ι. Χρυσόστομος: «Περιτριγύρισε ω άνθρωπε, όλη τη γη, εξερεύνησε τους ουρανούς, την θάλασσα, τον αέρα με τη διάνοιά σου, δες με το νου σου όλες τις αόρατες αγγελικές δυνάμεις, όλους τους Αγίους και πρόσεξε καλά αν υπάρχει άλλη ύπαρξη μεγαλύτερη ή έστω ίση προς την Αγία Θεοτόκο Παρθένο»

            Εκστατικός και ο υμνογράφος αναφωνεί: «Τι σε καλέσωμεν ω Κεχαριτωμένη;» Δηλαδή, πώς να σε ονομάσουμε; Κι αφού δεν μπορεί να βρει την απάντηση από γήινες εικόνες για να την υμνήσει, καταφεύγει στις ουράνιες. Οπότε και συνθέτει τον ύμνο του ως εξής:

«Τι σε καλέσωμεν ω Κεχαριτωμένη;

Ουρανόν, ότι ανέτειλες την Ήλιο της Δικαιοσύνης.

Παράδεισον, ότι εβλάστησας το άνθος της αφθαρσίας.

Παρθένον, ότι έμεινας άφθορος.

Αγνήν Μητέρα, ότι έσχες σαις αγίαις αγκάλαις υιόν, τον πάντων Θεόν»

            Και πώς να μην μένει εκστατικός ο άγιος αυτός υμνογράφος, όταν αυτό τον χαρακτηρισμό, της «Κεχαριτωμένης» δηλαδή, αλλά και της «ευλογημένης εν γυναιξί», δεν της τον απέδωσε κάποιος άνθρωπος, όσο σπουδαίος κι αν ήταν αυτός, αλλά ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, εκείνος που στέκεται «δια παντός» στον θρόνο του Θεού;

Άραγε σε ποιόν άλλο άνθρωπο, απευθύνθηκε ποτέ ένας τέτοιος χαρακτηρισμός; Ναι, τόσο πολύ τίμησε ο Θεός εκείνη την τόσο άσημη Κόρη της Ναζαρέτ. Βλέπετε στα μάτια του Θεού δεν είναι καθόλου σημαντικοί αυτοί που έχουν τα μεγάλα αξιώματα, την ομορφιά, τα πλούτη κ.λπ., αλλά εκείνοι που διαθέτουν κάλος ψυχής.

Όπως και να το κάνουμε η Παναγία μας, βρίσκεται πάνω απ’ όλους. Και τους Αγίους και τους Αγγέλους. Γι’ αυτό και λέγεται έτσι. Δηλαδή Π α ν α γ ί α. Είναι αυτή που υμνούν οι πάντες. Είναι ασύλληπτο στο ανθρώπινο μυαλό το ηθικό της μεγαλείο. Είναι η «Πλατυτέρα των ουρανών». Είναι η «μετά Θεόν Θεός».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος ήταν εκείνη που την ονόμασε έτσι, δηλαδή «Παναγία». Κι αυτό γιατί, ενώ ήταν αγία προ του Ευαγγελισμού, «Κεχαριτωμένη» όπως την αποκάλεσε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, οπότε και αξιώθηκε της παμμέγιστης τιμής να γίνει Μητέρα του ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού, με τον Ευαγγελισμό καθαρίστηκε κι απ’ αυτό το προπατορικό αμάρτημα οπότε και έγινε Π α ν α γ ί α.

Και τι φοβερό! Ο Χριστός ως Θεός έχει μόνον Πατέρα και ως άνθρωπος έχει μόνο μητέρα. Κι αυτή είναι η Παναγία μας.

Θα το έχετε προσέξει. Τι ακολουθεί μετά την επίκληση της βοήθειας του Θεού; Η επίκληση των πρεσβειών και της μεσιτείας της Παναγίας μας, βέβαια. Και γιατί αυτό; Την απάντηση μας την δίνει ο Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς ως εξής: «Επειδή αυτή μόνη στάθηκε μεταξύ του Θεού και όλου του ανθρωπίνου γένους, καθώς έκανε τον μεν Θεό, άνθρωπο, τους δε ανθρώπους, υιούς του Θεού».

Με άλλα λόγια, είναι αυτή που κατέβασε τον ουρανό στη γη και ανέβασε την γη στον ουρανό. Είναι Εκείνη που, όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, παραθέτει τράπεζα σε όλους μας, με τι; Μα με το σώμα και το αίμα του Υιού και Θεού της. Γιατί το σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι το σώμα και το αίμα που Του έδωσε Εκείνη.

Αν η ανυπακοή της Εύας έφερε τον θάνατο, η υπακοή της Παρθένου Μαρίας έφερε τη ζωή. Λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Η Θεοτόκος ήλθε στη ζωή όχι για τον εαυτό της, αλλά για να εξυπηρετήσει την παγκόσμια σωτηρία».

            Όλες οι εικόνες έχουν την Παναγία με τον Χριστό στην αγκαλιά Της. Κι αυτό γιατί η Παναγία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σωτηρία μας. Κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη προς τον Χριστό, ούτε και χριστιανική ζωή, χωρίς αγάπη και τιμή προς την Παναγία Μητέρα Του. Κατά τον Άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας «όποιος δεν θεωρεί Θεοτόκο την αγία Μαρία, είναι άσχετος με τη θεότητα».

         Ας δούμε κι αυτό που λέγει ο Μέγας Αθανάσιος: «Με το να πει η Παναγία Παρθένος «ιδού η δούλη Κυρίου, ας γίνει σ’ εμένα όπως είπες» (Λουκά 1, 38), φανέρωσε αυτό: Είμαι πίνακας πάνω στον οποίο γράφεται ό,τι θέλει ο Κύριος του παντός». Τι μεγαλείο! Τι ταπείνωση! Γι’ αυτό και ο Θεός έγραψε σ’ αυτό τον εξαίσιο πίνακα τη φράση «Θεοτόκος»! Αυτό δε είναι και το κατ’ εξοχήν θεολογικό της όνομα.

Για την Θεοτόκο, αιώνες πριν γεννηθεί, μίλησαν οι Προφήτες. Με πλήθος προτυπώσεων και προεικονίσεων που υπερβαίνουν τις 40, μας μιλά γι’ αυτήν η Παλαιά Διαθήκη, όπως με την φλεγόμενη και μη καιγόμενη βάτο, την κλίμακα του Ιακώβ, την επτάφωτη λυχνία, τη χρυσή στάμνα, το ραβδί του Ααρών που βλάστησε, τον πόκο του Γεδεών, το αλατόμητο όρος κ.λπ.  

Από τη γέννησή της κι ύστερα μας μιλά η Καινή Διαθήκη και ασφαλώς η Ιερή Παράδοση. Είναι αλήθεια πως την δόξα, την λαμπρότητα και το μεγαλείο της κανείς άλλος δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσει.

                                                     *   *   *

Το όνομά της είναι Μ α ρ ί α. Αλλά κι αυτό το όνομα δεν είναι χωρίς σημασία. Γιατί της δόθηκε «κατά πρόγνωσιν και βουλήν του Θεού». Και τι σημαίνει άραγε; Σημαίνει Κ υ ρ ί α! Ένας χαρακτηρισμός που δηλώνει την δύναμη εκείνης που κατόρθωσε να ενώσει τον Θεό και τον άνθρωπο.

Κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη το όνομα Μ α ρ ί α έχει τριπλή ερμηνεία. Σημαίνει δύναμη, σοφία και αγαθότητα.

Από τον Πατέρα έλαβε το δύναμη για να εκπληρώσει σαν Μητέρα στη γη, εκείνο που εκπληρώνει ο Θεός σαν Πατέρας στον ουρανό.

Από τον Υιό έλαβε τη σοφία σαν Μητέρα Του, για να μπορεί να συμφιλιώσει τον Θεό με τον άνθρωπο.

Από το Άγιο Πνεύμα, τέλος, έλαβε την αγαθότητα, για να μεταδίδει τα πνευματικά χαρίσματα σε όλα τα κτίσματα.

         Πως, λοιπόν, να μην την τιμούμε κι εμείς; Όλοι μας δε γνωρίζουμε πολύ καλά, πως όταν τιμούμε την Παναγία, τον ίδιο τον Χριστό μας τιμούμε, γιατί την τιμούμε ως Θεοτόκο. Κι όταν τιμούμε τον Χριστό ως Θεό σεσαρκωμένο, τιμούμε κι Εκείνη δια της οποίας έλαβε την ανθρώπινη φύση.

[Αλλ’ αξίζει να συνεχίσουμε και στο επόμενο …]

                                                                                            Κ.Γ.Παπαδημητρακόπουλος


Δημιουργία ιστοτόπου ΑΔΑΜ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ