Είναι πραγματικά πολλές και μεγάλες οι γλύκες του καλοκαιριού. Όπως εκείνες με τις εορτές στα τόσα εκκλησάκια που βρίσκονται κατάσπαρτα παντού σ’ όλη την Ελλάδα. Λες και περιμένουν όλα τους το καλοκαίρι για να χαρούν και να γιορτάσουν μαζί μας. Και να μας δώσουν τη χάρη τους …

                                                *   *   *

Λοιπόν, αυτό το καλοκαίρι, βρέθηκα προσκεκλημένος από έναν οικογενειακό μου φίλο, σ’ ένα ορεινό χωριό της Λακωνίας. Ο φίλος μου αυτός επέμενε πάρα πολύ να πάω στο χωριό του και μάλιστα στις 17 Ιουλίου που εορτάζει η Αγία Μαρίνα. Εκεί, πάνω σ’ ένα βουνό, μέσα στο δάσος, βρίσκεται ένα πανέμορφο εκκλησάκι της. Μπροστά στην τόση επιμονή του δέχθηκα και πήγα …

Θεέ μου τι εμπειρία ήταν αυτή! Κι από πού να αρχίσω να την διηγούμαι; Από το φυσικό κάλος του τοπίου; Από το εκκλησάκι της Αγίας που δεν χόρταινα να το απαθανατίζω φωτογραφίζοντάς το; Ή από την ακολουθία του εσπερινού και την Θεία Λειτουργία που έγιναν εκεί με τόση πίστη, απλότητα και χάρη;

Θα περιοριστώ μόνο σε ένα, που θεωρώ ότι είναι και το πλέον εντυπωσιακό. Είναι αλήθεια ότι κάθε προσκύνημα της γλυκιάς μας πατρίδας, έχει ασφαλώς την ιστορία του. Κι ας είναι κι ένα ταπεινό εκκλησάκι, όπως αυτό της Αγίας Μαρίνας σ’ εκείνο το ορεινό χωριό της Λακωνίας.

Όπως μου εξήγησε ο φίλος μου, στις αρχές του 1900, κάποιος συχωριανός του έζησε ένα θαυμαστό γεγονός από την Αγία Μαρίνα, εκεί που εργαζόταν στο χωράφι του. Τόσο πολύ συγκλονίστηκε απ’ το γεγονός αυτό, ώστε στην κουφάλα ενός δένδρου που ήταν εκεί, διαμόρφωσε το χώρο κι έβαλε μέσα τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και της Αγίας Μαρίνας. Όπως κι ένα καντήλι που φρόντιζε να καίει. Καθένας που περνούσε από εκεί, άνοιγε το ξύλινο πορτάκι στο ιδιόμορφο εκκλησάκι, προσκυνούσε και άναβε κι αυτός το καντήλι της.

Αργότερα δίπλα από το δένδρο έγινε ένα μικρό πέτρινο εικονοστάσι. Και στη συνέχεια οι απόγονοι αυτού του ανθρώπου, με τις οικονομίες τους, έφτιαξαν σιγά - σιγά το όντως πανέμορφο πέτρινο σημερινό εκκλησάκι. Το οποίο δεν έπαυσαν έκτοτε να το περιποιούνται και να το βελτιώνουν με κάθε τρόπο, διαμορφώνοντας ακόμη και τον εξωτερικό του χώρο, που τον έκαναν πλακόστρωτο. Δίπλα από το δένδρο που υπάρχει ακόμη, δημιούργησαν κι έναν ιδιαίτερο χώρο, στον οποίο απόθεσαν τα λείψανα όλων των προγόνων και συγγενών τους.

                                                *  *   *

Κατά την εορτή της Αγίας Μαρίνας, όλοι οι απόγονοι εκείνου του ανθρώπου, μιλάμε πλέον για τέταρτη και πέμπτη γενιά, ήταν εκεί! Παρατήρησα ότι καθένας έφερνε από τον εσπερινό της εορτής και από κάτι. Άλλος τα πρόσφορα για τη Θεία Λειτουργία, άλλος λάδι – λαμπάδες – ανάμα και θυμίαμα, άλλος τους άρτους για την αρτοκλασία, άλλος λουλούδια με τα οποία στόλισαν την εικόνα της Αγίας Μαρίνας τόσο στο τέμπλο όσο και στο προσκυνητάρι, άλλος γλάστρες με βασιλικό αποθέτοντάς τες μπροστά στις εικόνες του τέμπλου, άλλος γλυκά και αναψυκτικά για να δώσουν στον κόσμο μετά τον εσπερινό και τη Θεία Λειτουργία κ.λπ.

Δεν είχαν έρθει μόνο οι απόγονοι - παππούδες, αλλά και αυτά τα εγγονάκια τους όλων των ηλικιών. Μάλιστα τα μικρότερα, κάπου 5 έως 6 ετών, χτυπούσαν και τις καμπάνες όπως – όπως μετά την Θεία Λειτουργία παίζοντας, ομορφαίνοντας όμως μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο την εορτή.

Στη συνέχεια όλοι τους έμειναν εκεί για πολλές ώρες, συζητώντας, αστειευμένοι, βγάζοντας οικογενειακές φωτογραφίες, λέγοντας τόσα πολλά. Είχε δημιουργηθεί μιά εξαιρετικά χαρούμενη ατμόσφαιρα, που σαφώς προερχόταν απ’ τη χάρη της Αγίας. «Ελάτε κι εσείς να φωτογραφηθούμε», μου είπαν στο τέλος, αν και δεν με γνώριζαν, γιατί έβλεπαν - ως φαίνεται - πόσο απολάμβανα αυτές τις οικογενειακές τους στιγμές.

Κι αφού ζήτησαν από τον ιερέα να κάνει και τρισάγιο στο χώρο εκείνο που είχαν τα λείψανα των οικείων τους, αποχώρισαν για το μεσημβρινό τραπέζι, επεκτείνοντας έτι περαιτέρω την ευφροσύνη τους.

Δόξα σοι ο Θεός, αναφώνησα συγκινημένος. Μεγάλη σου η χάρη Αγία μου!

                                                *   *   *

«Να γιατί ήθελα να έρθεις», μου είπε μετά ο φίλος μου. «Αυτή η οικογένεια, συνέχισε, για πάνω από 100 χρόνια τώρα, έτσι τιμά την Αγία και παίρνει κάθε φορά την ευλογία της». Και συνέχισε με τα εξής:

«Θέλησα κι εγώ να κάνω κάτι παρόμοιο. Δίπλα εδώ στο σπίτι μου, είναι όπως βλέπεις ο ναός της Αγίας Αικατερίνης. Ακόμη και σήμερα σώζεται το δένδρο (ένα τεράστιο πουρνάρι) στην κουφάλα του οποίου βρίσκεται ένα μικρό εικονοστάσι. Κάποιοι ευκατάστατοι γείτονες έχτισαν δίπλα του αυτό τον πανέμορφο ναό. Τότε ήμουνα νέος, 17 χρονών, και δούλεψα κι εγώ σαν εργάτης. Στο προαύλιο αυτού του ναού μεγαλώσαμε και παίζαμε με τα παιδιά της γειτονιάς …

»Πρότεινα, λοιπόν, στα αδέλφια μου, το εκάστοτε τελευταίο Σάββατο του Ιουλίου, να κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Να συγκεντρωνόμαστε με τις οικογένειές μας, να κάνουμε τη Θεία Λειτουργία, όπως και μνημόσυνο στους γονείς και στους προγόνους μας και να γευματίζουμε όλοι μαζί. Στην αρχή συμφώνησαν. Όταν όμως ήρθε ο καιρός της εορτής αυτής, όλοι είχαν δουλειές! Και πολλές δικαιολογίες για να μην έρθουν!! Δυστυχώς δεν με ακολούθησε ούτε και η οικογένειά μου κι έτσι στη Θεία Λειτουργία ήμουν μόνος μου με γύρω στους 15 συγχωριανούς μου!»

Και τελείωσε με τα εξής:

«Ναι, η Θεία Λειτουργία έγινε. Όμως θα ήταν διαφορετικό να είμαστε όλοι μαζί, δηλαδή με τα αδέλφια και την οικογένειά μου. Τα αδέλφια μου, σαν δικαιολογία μου είπαν, ότι εμείς μνημονεύουμε τους αείμνηστους γονείς και παππούδες μας, και δίνουμε τα ονόματά τους στη Θεία Λειτουργία, γιατί να γίνεται αυτό που μας προτείνεις; Τότε τους απάντησα ότι, «αυτό το οποίο σας προτείνω, έχει διαστάσεις πνευματικές, οικογενειακές και πατριωτικές …

»Πνευματικές, γιατί όλοι μαζί, επιτελούμε μια Θεία Λειτουργία στο ναό που μεγαλώσαμε, μνημονεύοντας τους γονείς και τους προγόνους μας. Αν αυτό καθιερωθεί και το συνεχίσουν τα παιδιά μας, τότε θα περάσει στην οικογενειά μας μια ευλογημένη παράδοση. Και μέσα απ’ την παράδοση αυτή θα μνημονευόμαστε κι εμείς που θα έχουμε φύγει πλέον απ’ αυτή τη ζωή. Πέραν από την ευλογία της Θείας Λειτουργίας σε όλη μας την οικογένεια και τους συγχωριανούς μας.

»Οικογενειακές, γιατί είναι ένας ωραίος τρόπος να συναντιόμαστε όλοι. Δυστυχώς, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες του σύγχρονου βίου, ελάχιστα έως σπάνια βλεπόμαστε, ως και αυτές ακόμη οι τηλεφωνικές επικοινωνίες έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Και τι περιμένουμε να γίνει μετά απ’ αυτό απ’ τα παιδιά και τα εγγόνια μας; Είναι θέμα χρόνου να μην γνωρίζονται πλέον ή στην καλύτερη περίπτωση κάτι να έχουν ακούσει ο ένας για τον άλλο!! Αρκεί να σας πω, όπως γνωρίζετε, ότι στο χωριό μας, πολλά σπίτια που έχουν γκρεμιστεί, ανήκουν σε δισέγγονα των παλιών οικογενειών, που έφθασαν να μην γνωρίζονται πλέον μεταξύ τους!

»Πατριωτικές γιατί θα αναγκαζόμαστε να ερχόμαστε όλοι στο χωριό μας, όπως και στο πατρικό μας σπίτι, και θα διατηρούμε έτσι επαφή με τις ρίζες μας … »

«Ομολογουμένως με εντυπωσιάζεις», του απάντησα βαθιά συγκινημένος!

                                                *   *   *

Είναι αλήθεια, ότι στις μέρες της παγκοσμιοποίησης που ζούμε, αυτής που θέλει όλα να γίνουνε πολτός, απαιτείται αντίσταση. Και το πρότυπο της πρώτης οικογένειας, αυτής που κάθε χρόνο, για πάνω από έναν αιώνα τώρα, τιμά σ’ εκείνο τον τόπο την Αγία Μαρίνα, χωρίς και πολύ καλά – καλά να το καταλαβαίνει, έχει δώσει το καλύτερο μάθημα αντίστασης σ’ αυτή την ισοπέδωση. Την ισοπέδωση εκείνη που μας θέλει άθρησκους και απάτριδες και γι’ αυτό κάπου χαμένους μέσα στον κόσμο. Και σαφώς ξεκομμένους από την Ελληνορθόδοξη πολιτιστική μας ρίζα. Σκεφθείτε το!

                                                            Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος