Είναι πολλοί οι δρόμοι, καλοί μου φίλοι, που οδηγούν στη λύτρωση και τη σωτηρία. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο δρόμος της … απελπισίας! Ο Θεός σεβόμενος την ελευθερία που μας έδωσε, επιτρέπει κάποτε να βαδίσουμε ακόμη κι αυτό τον δρόμο, προκειμένου να Τον γνωρίσουμε! Να τι θέλουμε να πούμε…

                                                *   *   *

Κάποιος νέος πήγε σ’ έναν πνευματικό για να εξομολογηθεί. Τον πνευματικό αυτό τον σεβόταν πάρα πολύ και τον ήξερε από παιδί. Ως τα μαθητικά του χρόνια τον επισκεπτόταν συχνά, άκουγε τι συμβουλές του, ακολουθούσε το πνευματικό πρόγραμμα που του είχε ορίσει.

Όταν όμως έγινε φοιτητής, γοητευμένος απ’ τις «χαρές» του κόσμου, παρασυρμένος απ’ τα «έξυπνα» συνθήματα του στυλ «έτσι κάνουν όλοι», «γιατί εγώ να αποτελώ εξαίρεση;», «τι θα πουν για μένα τα παιδιά», «το να κάνω αυτό κι εκείνο ή να πάω εδώ κι εκεί, ε δεν έγινε και τίποτα», «ο νέος πρέπει να χαίρεται τα νιάτα του και να γλεντάει» κ.λπ., θεώρησε εχθρό του πλέον τον πνευματικό και τον εγκατέλειψε με μιας!

Εκείνος δεν έπαυσε να επικοινωνεί μαζί του, αλλά και με τους γονείς και τα αδέλφια του και να προσεύχεται γι’ αυτόν πολύ. Όμως τούτο το παιδί χάραξε άλλο δρόμο. Αυτόν των ηδονών και των διασκεδάσεων! Τα ‘βαλε και με τους γονείς του και με όποιον προσπαθούσε να τον συμβουλεύσει το σωστό!

Επόμενο ήταν να εγκαταλείψει και τις σπουδές του και να «καταταγεί» στους λεγόμενους «αιώνιους φοιτητές». Κοιμόταν την ημέρα για να … γλεντά τη νύχτα! Ένοιωσε δυο φορές την λεγόμενη «ερωτική απογοήτευση». Έφθασε ως την πόρτα των ναρκωτικών, κατάντησε σωματικά και ψυχικά ράκος!

Και τότε έβαλε τέλος στον δρόμο της … απελπισίας! Από ένα συγκλονιστικό περιστατικό που του συνέβη, σκέφτηκε τον πνευματικό που είχε κάποτε. Το πήρε απόφαση και πήγε να τον συναντήσει. Κι εκεί με πόνο ψυχής του είπε: «Γέροντα, απελπίστηκα από όλα…»! Εκείνος τότε έκανε τον σταυρό του και είπε: «Δόξα σοι ο Θεός»!

                                                *   *   *

Το γεγονός αυτό θυμίζει βέβαια και την γνωστή παραβολή του ασώτου. Κι εκείνος ο νέος νόμιζε πως «δεν περνούσε καλά» εκεί στο πατρικό σπίτι και την όλη θαλπωρή του πατέρα του κι ήθελε να βρει το καλύτερο, όπως νόμιζε, εκεί στις «χαρές» του κόσμου. Και ο πατέρας του, σεβόμενος απολύτως την ελευθερία του, τον άφησε να βαδίσει αυτό τον δρόμο της … απελπισίας! Έναν σωτήριο δρόμο που τελικά τον έφερε πάλι στην αγκαλιά του!!

Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέει τούτο: «Να θυμάσαι πως σε κάθε ηδονή ακολουθεί αηδία και πίκρα»! Οπότε μέσα απ’ αυτήν ακριβώς την αηδία και την πίκρα, αρχίζει η σωτήρια απελπισία! Μια απελπισία που αμέσως μας στρέφει στην πιο μεγάλη ελπίδα, τον Χριστό!

Είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις των Αγίων που έφθασαν στον Χριστό, βαδίζοντας αυτό τον δρόμο. Και τόσο καλά τον βάδισαν, τόσο πολύ απελπίστηκαν απ’ αυτόν, που στο τέλος έγιναν Άγιοι και βρίσκονται πλέον αιώνια μαζί Του.

Ενδεικτικά θα αναφέρουμε δύο περιπτώσεις.

Η μία είναι του Αγίου Αυγουστίνου. Από μικρός διακρινόταν για την ευφυΐα του. Ο πατέρας του τον προόριζε για ρήτορα και τον έστειλε να σπουδάσει στην περίφημη Καρχηδόνα (371 μ.Χ.). Εκεί, μακριά απ’ τους γονείς του, ιδιαίτερα δε απ’ την ευσεβέστατη μητέρα του, επηρεάστηκε πολύ απ’ το διεφθαρμένο περιβάλλον της πόλης, έζησε έκλυτο βίο και σε ηλικία μόλις 18 ετών απέκτησε εξώγαμο παιδί! Έφθασε να πέσει ακόμη και στην αίρεση (των Μανιχαίων) στην οποία παρέμεινε μαχητικός οπαδός για επτά χρόνια!

Απ’ όλα απογοητεύτηκε και απελπίστηκε, ακόμη δε και από την αίρεση που ακολούθησε, για την οποία πίστευε ότι θα του έλυνε όλα του τα προβλήματα!

Σε ηλικία πλέον 32 ετών, άκουσε κάτι σαν παιδική φωνή να του λέει επίμονα: «Πάρε και διάβασε»! Τότε άνοιξε την Αγία Γραφή που έτυχε να είναι δίπλα του, αν και δεν την είχε σε καμμιά υπόληψη, γιατί την θεωρούσε κατώτερη των φιλοσοφικών συγγραμμάτων που ως τότε μελετούσε και σπούδαζε. Όπως γράφει ο ίδιος, έπεσε σε τούτη τη φράση του Αποστόλου Παύλου: «Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια, τέτοια που ταιριάζει στο φως. Ας πάψουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη και ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες και οι φθόνοι. Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό σας να σας παρασύρει στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας» (Ρωμ.13,13)

Τότε πήρε σαφώς το μήνυμα! Όπως ο ίδιος αναφέρει, δεν ήθελε να δει κάτι άλλο, ούτε κι ήταν αναγκαίο. Ένοιωσε ειρήνη μεγάλη, φως να ξεχύνεται στην καρδιά του, και να φεύγει όλο το σκοτάδι που τον περιέκλειε.

Αμέσως βαπτίστηκε με τον 15χρονο γιό του, έγινε μοναχός, έπειτα ιερέας και αργότερα επίσκοπος. Έζησε ασκητικά, ανέπτυξε πολύ μεγάλο πνευματικό και συγγραφικό έργο και καταπολέμησε αποτελεσματικά τις αιρέσεις. Τα κείμενα του είναι ωκεανός σοφίας και χάριτος που τον ανέδειξαν σε Πατέρα της Εκκλησίας.

Η άλλη περίπτωση είναι με τον Άγιο Ιουστίνο, τον φιλόσοφο και μάρτυρα. Μεγαλωμένος σ’ ένα καθαρά ειδωλολατρικό περιβάλλον, προσπάθησε μέσα απ’ την μόρφωση και τη γνώση να βρει την αλήθεια και να λύσει τα μεταφυσικά του προβλήματά. Προς τον σκοπό αυτό, όπως ο ίδιος περιγράφει στο έργο του «Διάλογος προς Τρύφωνα», περιπλανιέται στις διάφορες φιλοσοφικές σχολές της εποχής του.

Αρχικά ακολουθεί έναν φημισμένο στωϊκό φιλόσοφο. Αν κι έμεινε μαζί του αρκετό καιρό, μάταια περιμένει να ακούσει κάτι ουσιαστικό για τον Θεό. Του έλεγε μάλιστα πως δεν είναι αναγκαία αυτή η γνώση!

Τότε απογοητευμένος τον εγκαταλείπει, για να ακολουθήσει έναν άλλο περιπατητικό φιλόσοφο! Σ’ αυτόν η απογοήτευσή του έγινε ακόμη μεγαλύτερη, γιατί διαπίστωσε πως μέσα απ’ την χρηματική αμοιβή που του ζητούσε και την είχε αναγάγει μάλιστα και σε φιλοσοφία, πως δεν ήταν αληθινά φιλόσοφος!

Τον εγκαταλείπει για να ακολουθήσει έναν Πυθαγόρειο φιλόσοφο. Εκείνος του συνέστησε να μάθει μουσική, αστρονομία και γεωμετρία. Όμως στην πορεία διαπίστωσε πως αυτό απαιτούσε πάρα πολύ χρόνο και θα είχε αβέβαιο αποτέλεσμα.

Οπότε κατέφυγε στους φημισμένους Πλατωνικούς! Τους ακολουθεί με πολύ ενθουσιασμό. Ακούει απ’ αυτούς για τον νοητό κόσμο, για την θεωρία των ιδεών κ.λπ. και πιστεύει πως μέσα απ’ όλα αυτά θα καταλήξει στη θέα του Θεού! Οι Πλατωνικοί αρχικά τον ικανοποίησαν, δεν του κάλυψαν όμως τα κενά των αναζητήσεών του. Οπότε άρχισε και πάλι να αναζητά το τελειότεροπου διαπίστωσε πως τελικά δεν υπήρχε!

Τον Χριστιανισμό οι φιλόσοφοι τον αντιμετώπιζαν με σαρκασμό και ειρωνεία, τον θεωρούσαν θρησκεία των αγραμμάτων και των βαρβάρων, στον δε λαό δεν ήταν συμπαθής, λόγω της ηθικής του αυστηρότητας!

Ωστόσο τον Ιουστίνο τον προβλημάτιζε πολύ η ανώτερη ζωή των Χριστιανών, όπως η καθαρότητα της ζωής τους και το θάρρος με το οποίο αντιμετώπιζαν τον θάνατο. Σκέπτεται πως κανένα φιλοσοφικό σύστημα δεν μπορούσε να εξασφαλίσει κάτι τέτοιο. Έτσι είδε τον χριστιανισμό ως την υπέρτατη φιλοσοφία που μπορεί να αλλάξει πραγματικά τον άνθρωπο.

Από τις σκέψεις αυτές οδηγείται στο να γίνει Χριστιανός κι ύστερα να ιδρύσει χριστιανική φιλοσοφική σχολή στη Ρώμη. Είχε δε η σχολή αυτή τέτοια επιτυχία, που άδειασαν όλες οι άλλες φιλοσοφικές σχολές εξ αιτίας της! Τότε από φθόνο τον κατήγγειλαν ως Χριστιανό στον έπαρχο της Ρώμης και οδηγήθηκε στο μαρτύριο το 165 μ.Χ. μαζί με έξη απ’ τους μαθητές του.

Έτσι στον Χριστιανισμό ο Ιουστίνος, πλήρως απογοητευμένος απ’ όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής του, βρήκε την αληθινή φιλοσοφία και την αφοβία στον θάνατο. Βρήκε τον αληθινό Θεό με τον Οποίο πλέον ζει αιώνια.

                                                *   *   *

Είναι αλήθεια, παιδιά, πως ο Χριστός γοητεύει πολύ τον κάθε άνθρωπο. Φαίνεται δε πως γοητεύει περισσότερο εκείνον που έχει ήδη απογοητευτεί και πλήρως απελπιστεί απ’ όλα τα «πράγματα» του κόσμου. Γι’ αυτό και επιτρέπει να έλθουν όλες τις απογοητεύσεις στη ζωή μας. Ωστόσο δεν είναι ανάγκη να γευτούμε όλες τούτες τις απογοητεύσεις. Αυτές που είναι κατάμεστες από αηδία και πίκρα! Η επανάσταση και η εξυπνάδα δεν βρίσκονται στο να τρέξουμε προς συνάντησή τους, αλλά στο να μείνουμε πιστοί εκεί στην απερίγραπτη θαλπωρή του Πατέρα, μακριά τους…

                                     Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος